2023-2024
6 – 14 augustus 2024
Korte vakantie naar Duitsland: Mainz, München, Neurenberg, Bayreuth en Weimar, deels om presentexemplaren af te geven bij bibliotheken en archieven waarvan ik illustratiemateriaal gepubliceerd had in Franz Liszt in the Netherlands, deels om nog eens wat Liszt-lucht op te snuiven in de steden waar hij veel geweest is. In München bezocht ik o.a. de Bayerische Staatsbibliotheek en de Alte Pinakothek, in Bayreuth de geheel gerenoveerde Villa Wahnfried, Wagners woning waar Franz Liszt vaak te gast was, en in Weimar uiteraard het Goethe- und Schiller-Archiv. Het mooist was echter Neurenberg, waar ik een expositie zag in het Germanisches Nationalmuseum, de schitterende Sankt-Sebalduskirche met het graf van de componist Johann Froberger bewonderde, en via de schilderachtige Albrecht Dürerstrasse naar de middeleeuwse Kaiserburg wandelde.
Het sterfhuis van Franz Liszt, vlak naast de Villa Wahnfried; het is thans een Liszt-museum.
27 juli 2024
Op deze dag verscheen bij Kindle Direct Publishing, nauw gelinkt aan Amazon, Franz Liszt in the Netherlands. Omdat in de buitenlandse Liszt-literatuur nauwelijks aandacht wordt besteed aan de vijf bezoeken die de grote pianist en componist aan ons land bracht, leek het me zinvol ook een Engelse versie het licht te doen zien. Inhoudelijk en uiterlijk verschillen beide versies nauwelijks. Voor meer informatie, zie GESCHRIFTEN > Boeken & Brochures > A-III-11.
23 juli 2024
Boekpresentatie met lichtbeelden van Franz Liszt in Nederland in Berg en Dal, een besloten bijeenkomst voor leden van Probus afd. Nijmegen.
25 – 29 maart 2024
Korte vakantie naar Luxemburg, voornamelijk om onderzoek te doen naar ‘Schloss Colpach’, het landhuis van de schilder Munkácsy en zijn vrouw, waar Liszt kort voor zijn overlijden een kleine twee weken verbleef. Het bleek dicht tegen de Belgische grens aan te liggen, omringd door een fraai beeldenpark. Een en ander vond zijn neerslag in een artikel voor het Tijdschrift van de Franz Liszt Kring (zie onder GESCHRIFTEN > Artikelen).
10 maart 2024, aanvang 14:30 uur
Boekpresentatie met lichtbeelden van Franz Liszt in Nederland in de Culturele Salon, Oude Delft 200, Delft.
Na de pauze treedt de jonge pianist Martin Kaptein op met werken van Liszt (Funérailles en Vallée d’Obermann) en Skriabin (de Achtste Sonate en Vers la flamme); als toegift speelt Martin de enige compositie die Franz Liszt in Nederland gecomponeerd heeft: het onbekende Valse pour Marie (wereldpremière).
Entree op basis van een vrijwillige bijdrage.
9 maart 2024, aanvang 15:00 uur
Boekpresentatie met lichtbeelden van Franz Liszt in Nederland in de Piet Gerrits-zaal van het Museumpark Orientalis, Mgr. Suyslaan 4, 6564 BV Heilig Landstichting. Heilig Landstichting is een dorp in de gemeente Berg en Dal, grenzend aan de zuidkant van Nijmegen, vanuit Centraal Station Nijmegen te bereiken met buslijn 5 (richting Groesbeek), uitstappen halte Nebo-klooster.
Na de pauze treedt de jonge pianist Martin Kaptein op met werken van Liszt (Funérailles en Vallée d’Obermann) en Skriabin (de Achtste Sonate en Vers la flamme); als toegift speelt Martin de enige compositie die Franz Liszt in Nederland gecomponeerd heeft: het onbekende Valse pour Marie (wereldpremière).
De entree van dit gezamenlijke optreden, georganiseerd door de Franz Liszt Kring, bedraagt €20,-; donateurs van de Franz Liszt Kring betalen €15,-; kinderen onder de 16 jaar hebben vrij toegang.
Februari 2024
Als secretaris van de Franz Liszt Kring had ik in 2011 een expositie met als thema ‘Franz Liszt in Nederland’ samengesteld en de bijbehorende catalogus geschreven. Op basis hiervan ontstond in 2022-23 een gelijknamige monografie, waarvan ook een Engelse versie zal verschijnen. In dit boek volgen we de beroemde pianist en componist van dag tot dag gedurende de vijf bezoeken die hij aan ons land bracht – tezamen ongeveer drie, intensief doorleefde maanden, waarin hij regelmatig contact had met ons koningshuis.
Voor meer informatie, zie onder GESCHRIFTEN > Boeken en brochures > AB III-10.
21 oktober 2023
Tijdens de jaarlijkse donateursdag van de Franz Liszt Kring trad de pianist Sebastiaan Oosthout op, die zijn cd Un pellegrino in cerca [‘Een bedevaartganger op zoek’] met delen van Liszts Années de Pèlerinage presenteerde. De dag werd besloten met een prachtig recital door Wibi Soerjadi, die een viertal meesterwerken van Liszt vertolkte. De eerste daarvan was Bénédiction de Dieu dans la solitude, deel III van de cyclus Harmonies poétiques et religieuses. Dit was voor mij aanleiding om als trait d’union tussen beide recitals een lezing te geven over het ontstaan van dit meesterwerk. In de jaren negentig van de vorige eeuw deed ik intensief onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van die cyclus, wat geresulteerd heeft in de publicatie van twintig tot dan toe onbekende pianostukken (AB II-09, AB II-10, AB II-11).
Ook van Bénédiction de Dieu dans la solitude zijn meerdere voorstadia aantoonbaar: de Prélude, het eerste deel van de eerste aanzet tot een cyclus Harmonies poétiques et religieuses uit 1845, werd omgebouwd tot de Postlude, het laatste en twaalfde deel van de tweede versie van de cyclus uit 1847. Op zijn beurt werd die Postlude, sterk ingekort, geïntegreerd in een vroege, niet meer bestaande versie van de Bénédiction, oorspronkelijk het elfde deel van de 1847-cyclus. De uiteindelijke versie van dit meesterwerk uit 1853 is dus eigenlijk een samenstel van de laatste twee delen van de cyclus van 1847, die Liszt componeerde in het landhuis van Carolyne von Sayn-Wittgenstein in het Oekraïense dorpje Woronince/Voronivtsi.
Tijdens mijn lezing werd de Postlude ten gehore gebracht door de pianiste Alexandra Kaptein.
September 2023
De Fantasy on Themes from the opera Thaïs by Jules Massenet staat stilistisch en qua structuur dicht bij de parafrase op thema’s uit de opera Mazeppa van Clémence de Grandval (AB II-27), welke twee jaar eerder ontstond. Beide muziekdrama’s zijn laatromantische producten van Franse bodem met een sterke oriëntalistische invloed. In beide, in wezen tragische, avondvullende werken speelt sensueel getinte balletmuziek een belangrijke rol, in beide treedt een zangthema op dat aan het slot weerkeert en groots wordt uitgebouwd. In het geval van de opera van Massenet is dat het geliefde Méditation de Thaïs dat in tal van bewerkingen bekend is; een concertparafrase op thema’s uit de totale opera werd echter nooit geschreven. Voor meer informatie, zie AB II-28.
Tevens verscheen in september de gereviseerde herdruk van The Mazeppa Music of Franz Liszt. De eerste versie is uit de handel genomen.
Voor meer informatie en recensies, zie AB III-6.