Boeken en Brochures

Deze eenvoudige huisuitgave is een compilatie van zeven artikels, geschreven tussen 1984 en 1988. Centraal staat een serie artikelen, De pianist Robert Schumann, gepubliceerd in het Piano Bulletin, het orgaan van EPTA-Nederland. Daarna volgt een samenvattend artikel met deels andere afbeeldingen over hetzelfde onderwerp dat in Mens en Melodie verscheen. Tot besluit vindt men een korte, thematisch verwante reeks met als titel De studententijd van Robert Schumann; deze verscheen in de herfst van 1985 in De Vacature, het Nieuws- en Advertentieblad van de uitgeverij Thieme.

Na twee inleidende hoofdstukken over de historische Mazeppa en de romantiek als stijl, behandelt Hoofdstuk III een veertigtal literaire producten. In Hoofdstuk IV wordt diep ingegaan op het genre hippodrama; dit type voorstelling evolueerde aan het begin van de 20ste eeuw in het medium de (stomme) film, waarover in Hoofdstuk V in den brede wordt gegaan. Hoofdstuk VI toont tientallen Mazeppa-schilderijen en tekeningen. De laatste drie hoofdstukken zijn voorbehouden aan de circa zestig Mazeppa-composities die de auteur wist op te sporen.

Spoedig na verschijnen van Mazeppa in de romantische kunst besloot ik deze cultuurhistorische studie te vertalen in het Engels: Mazeppa in the Romantic Arts. Deze Engelse versie is echter geen letterlijke vertaling. Ik heb getracht de inhoud toe te snijden op de belangstelling van een internationaal lezerspubliek. Het grootse verschil tussen beide versies is echter gelegen in het feit, dat ik besloot de gedeelten over Liszts Mazeppa-muziek sterk te beknotten en in een separaat boek daarover in den brede te gaan. Zie hierover onder AB III-06.

Max Prick van Wely (1909-2000) studeerde voor de hoofdvakken piano en compositie aan het Conservatorium van Amsterdam en sloot zijn studie af met de uitvoering van zijn eigen eerste Pianoconcert met het conservatoriumorkest in de Amsterdamse Bach-zaal. De huidige catalogus vermeldt meer dan honderd composities. Prick van Wely maakte echter vooral naam als auteur. Elf boeken werden gepubliceerd naast verschillende vertalingen, bewerkingen, liedalbums en sprookjesbundels, de laatste samen met zijn vrouw, Beatrice Prick-van Wely-Monhemius. Een groot aantal artikelen vervolledigt dit overzicht.

Dit boek is geschreven voor musici, Liszt-experts en iedereen die belangstelling heeft voor Franz Liszt en zijn muziek. De monografie telt drie delen. In Deel I staat de klaviermuziek centraal die Liszt aan het Mazeppa-thema wijdde: de vroege Mazeppa-schets uit Schetsboek N6 en natuurlijk de welbekende Mazeppa-etude. Deel II beschrijft de ontstaansgeschiedenis van het Symfonisch Gedicht Mazeppa. Deel III behandelt de geschiedenis van uitvoering en receptie van Liszt’s Mazeppa-muziek, die erg controversieel werd beoordeeld.

Het boek opent met een Voorwoord door Martin Kloos en een Ten Geleide van Jan Wijn. Daarna volgen 17 hoofdstukken, waarin de complete klaviertechniek wordt behandeld. Hierbij valt op, dat Berkhout het technisch-fysieke aspect altijd direct verbindt met de artistieke dimensie en middels een groot aantal muziekvoorbeelden toetst aan de gangbare klavierliteratuur. In de laatste hoofdstukken slaat de auteur zelfs een ronduit filosofisch-vergeestelijkte toon aan met hoofdstukken als ‘Innerlijk klankbeeld’ en ‘Uitbeelding en kunstenaar’.