Project I

SALUT D’AMOUR

Een lecture-recital over klaviermuziek tussen ‘salon’ en ‘concertzaal’

Tevens CD-presentatie

Van salonmuziek is sprake vanaf het moment dat de ‘salon’ het trefpunt wordt van huiselijk musiceren. De term veronderstelt de opkomst van de burgerij, van een bemiddelde middenklasse, die pas na de Franse Revolutie van zich deed spreken. Gedurende de 19de eeuw verschoof de macht, de rijkdom en daarmee de kunst meer en meer richting rijke bankiers, machtige kooplieden en hogere ambtenaren. Deze gegoeden der aarde organiseerden al dan niet informele muziekavondjes, waarbij een rondreizende artiest, plaatselijke musici, de pianoleraar of gewoon de vrouw des huizes beminnelijk glimlachend achter de tafelpiano plaats namen. Voor hen was de echte concertmuziek doorgaans te moeilijk, zowel in technisch als in muzikaal opzicht. Er kwam vraag naar eenvoudige, maar welluidende klaviermuziek, naar iets wat zonder veel problemen heerlijk ‘wegspeelde’. Daar sprongen componisten op in en zo ontstond geleidelijk aan het genre salonmuziek. 

Het laat zich begrijpen, dat de grenzen met de meer officiële kunstmuziek vaak moeilijk te trekken zijn. Grote componisten bedienden zich van dezelfde muzikale vormen en genres als saloncomponisten – nocturnes, walsen, operaparafrases -, en al onderscheiden hun composities zich doorgaans door grotere complexiteit en inventiviteit, het verschil tussen een wals van Chopin, Tsjaikowski of Saint-Saëns enerzijds en dergelijke composities van Dupont, Chaminade of de Kontski is echt niet zo groot. Ook tussen deze muziek van het tweede garnituur zitten soms klavierstukken, die in deze tijd van hernieuwde belangstelling voor de Romantiek aan herwaardering toe zijn. 

Om enigszins orde aan te brengen in de schier onoverzienbare hoeveelheid klaviermuziek die voor die duizenden lieftallige jongedames van goeden huize geschreven werd, zal er een indeling per land worden gehanteerd en daarin weer chronologisch te werk worden gegaan. Achtereenvolgens zullen Rusland, Bohemen, Polen, Duitsland, Frankrijk, Scandinavië en Engeland onder de loep worden genomen, om de besluiten met Nederland, want ook hier te lande werd salonmuziek geschreven. Onnodig om te zeggen, dat er van volledigheid geen sprake kan zijn. Niet alleen ontbreken Spanje, Italië en buiten-Europese  landen, maar ook bij de wèl behandelde landen moest noodgedwongen een keuze worden gemaakt uit de tientallen namen die opdoemen, wanneer men zich verdiept in dit zeer brede onderwerp. 

Het geheel wordt royaal aan de piano geïllustreerd met composities van o.a. A. Rubinstein, Cui, Fibich, Massenet, Ascher, Behr, Peterson-Berger, Grieg, Elgar en enkele eigen composities. Daarnaast zal er geluisterd worden naar historische opnamen van o.a. Cécil Chaminade, Jussi Björling en Vladimir Horowitz in een eigen compositie. Ook het oog zal niets te kort komen, want de getoonde, vaak  prachtige covers van deze muziek vormen een essentieel onderdeel van het programma. 

Diverse mogelijkheden. Dit lecture-recital wordt aangeboden als een avondvullend programma zoals hierboven omschreven, dus in een combinatie van gesproken woord, life-optredens, enkele historische opnamen en een powerpoint presentatie. Het is echter mogelijk te opteren voor een korter programma (lunch- of koffieconcert) met uitsluitend een korte toelichting bij de te spelen composities. Tegen geringe kosten is in alle gevallen een schriftelijk uitgewerkte samenvatting van de tekst verkrijgbaar.

Rekwisieten. Voor dit lecture-recital zijn nodig: een goede vleugel, stemverterking (indien van toepassing), een geluidsinstallatie en een beamer + projectiescherm. Kiest u voor de korte versie, dan vervallen de laatste twee items.

Honorarium. Na persoonlijk contact overeen te komen. Richtprijs voor de avondvullende voorstelling: € 500,- inclusief BTW en reiskosten, voor de korte versie €375, -. 

Beschikbaarheid. Dit project is de komende twee seizoenen (tot zomer 2015) beschikbaar.